Các Giám đốc Tài chính cần ưu tiên xem xét những lĩnh vực trọng yếu này trong quá trình thực hiện kiểm toán nội bộ, nhằm xây dựng nền tảng vững chắc cho thành công lâu dài trong công tác báo cáo ESG.
Những chia sẻ trong bài viết dưới đây là quan điểm của riêng tác giả Jack Reagan – Giám đốc Điều hành tại UHY.
Mặc dù các chuyên gia tài chính vốn đã quen thuộc với việc điều hướng trong những khung pháp lý và quy chuẩn tuân thủ phức tạp, nhưng có lẽ hiếm có điều gì khiến các CFO và đội ngũ tài chính phải “đau đầu” hơn việc nắm bắt bức tranh giám sát ESG đang liên tục biến động.
Từ việc nỗ lực điều phối và đáp ứng các yêu cầu hướng dẫn rời rạc giữa các tiểu bang tại Hoa Kỳ, cho đến việc tổng hợp các yêu cầu ngày càng tham vọng từ các chuẩn mực quốc tế, bối cảnh tuân thủ ESG hiện tại đủ khiến ngay cả những chuyên gia tài chính dày dặn kinh nghiệm cũng phải dè chừng. Tuy nhiên, để đáp ứng một hệ thống quy định chắp vá không phải là nhiệm vụ đơn giản, điều này buộc các quy định ESG ngày càng hoàn thiện và đi vào thực tiễn. Nhiều doanh nghiệp bắt đầu nhận ra rằng cách duy nhất để đảm bảo khả năng tuân thủ là củng cố và kiểm định mức độ chặt chẽ, hiệu quả của hệ thống kiểm toán nội bộ.
Trên tinh thần đó, dưới đây là một số câu hỏi then chốt mà các CFO và đội ngũ tài chính cần đặt ra cho chính mình trong quá trình thực hiện kiểm toán nội bộ, nhằm xây dựng nền tảng vững chắc cho chiến lược báo cáo ESG dài hạn.
Menu
1. Chiến lược ESG hiện tại và bức tranh rủi ro của doanh nghiệp là gì?
Để đảm bảo sự đồng thuận trong toàn doanh nghiệp và xây dựng một nền tảng đánh giá rõ ràng, doanh nghiệp cần hợp lực để xác định chính xác các điểm rủi ro liên quan đến ESG, đánh giá mức độ tiếp xúc chung, cũng như có cái nhìn toàn diện về các thách thức và thành tựu mà ESG phải đối mặt.
Bộ phận kiểm toán cần phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan trong và ngoài doanh nghiệp nhằm nhận diện các xu hướng vĩ mô trong hệ sinh thái bên ngoài có thể ảnh hưởng đến bức tranh rủi ro ESG, chẳng hạn như thay đổi trong mạng lưới đối tác có khả năng tác động đến phát thải Phạm vi 3 (Scope 3), hay sự điều chỉnh chính sách tại các khu vực pháp lý quốc tế. Bên cạnh đó, việc thực hiện đánh giá trọng yếu một cách toàn diện là cần thiết để xác định các lĩnh vực ESG ưu tiên dù là về môi trường hay các yếu tố khác nhằm đảm bảo rằng các vấn đề quan trọng đang được xử lý một cách phù hợp. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp củng cố lộ trình ESG, nhận diện các cơ hội hợp tác và tăng trưởng tiềm năng, đồng thời quản trị rủi ro một cách hiệu quả và chủ động hơn.
2. Kỳ vọng và văn hóa quản trị ESG trong doanh nghiệp là gì?
Với vô số quy định và ưu tiên khác nhau, các chuyên gia tài chính thường mắc phải sai lầm khi lao vào giải quyết ngay những vấn đề có vẻ cấp bách nhất vào thời điểm đó. Tuy nhiên, cách duy nhất để xây dựng một phương pháp tiếp cận đồng bộ đối với báo cáo ESG là trước tiên phải hiểu rõ cách nhìn nhận việc tuân thủ ESG trong doanh nghiệp, những kỳ vọng mà doanh nghiệp phải đối mặt và cuối cùng là cơ sở hạ tầng hiện có để hỗ trợ doanh nghiệp đạt được các mục tiêu này.
Các doanh nghiệp sẽ rất có lợi khi tham khảo các khuôn khổ từ các tổ chức như Hội đồng ISSB, để từ đó giúp các doanh nghiệp xây dựng mô hình quản trị phù hợp, giảm bớt yêu cầu báo cáo và thiết lập các quy trình quản trị hiệu quả. Ví dụ, vì Hội đồng ISSB yêu cầu các báo cáo chi tiết về quy trình, kiểm soát và thủ tục mà doanh nghiệp áp dụng cho việc giám sát ESG bao gồm vai trò và trách nhiệm của các hội đồng quản trị, ban giám sát và cá nhân tham gia giám sát. Các kiểm toán viên cần phối hợp với các bên liên quan như các thành viên trong ban lãnh đạo (C-Suite), nhà đầu tư và các bên khác để xây dựng một cấu trúc báo cáo toàn diện.
Với văn hóa này, các kiểm toán viên, cùng với các bên liên quan quan trọng, có thể bắt đầu tích hợp các cấu trúc quản trị và xây dựng các kế hoạch giúp đạt được các mục tiêu quản trị. Quá trình này sẽ bao gồm:
- Xác định các yêu cầu mà ESG bắt buộc hoặc tự nguyện của các doanh nghiệp.
- Xây dựng bản đồ cấu trúc vận hành, các chủ sở hữu rủi ro liên quan đến ESG, các tuyến báo cáo và quy trình lập kế hoạch chiến lược và quản trị rủi ro toàn diện (ERM) để nhận diện các khu vực cần cải thiện giám sát và hợp tác.
- Tạo ra cơ hội hợp tác trong toàn doanh nghiệp và tăng cường sự đồng thuận của ban lãnh đạo
Mặc dù điều này có thể tưởng chừng đơn giản, nhưng bằng cách xác định các yếu tố và thông tin cơ bản này ngay từ đầu, các kiểm toán viên có thể tạo nền tảng để doanh nghiệp thực hiện các kết quả theo cách minh bạch và có trách nhiệm.
3. Chiến lược giảm thiểu rủi ro của doanh nghiệp trông như thế nào?
Vì môi trường kinh doanh ngày nay có sự liên kết chặt chẽ, các kiểm toán viên sẽ có khả năng phát hiện ra nhiều yếu tố rủi ro. Điều này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của một chiến lược giảm thiểu rủi ro được xây dựng bài bản và có hệ thống đối với các kiểm toán viên.
Để ứng phó rủi ro một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần áp dụng một phương pháp tiếp cận toàn diện, tính đến nhiều yếu tố liên quan. Trước tiên, dựa trên kết quả đánh giá mức độ trọng yếu, doanh nghiệp cần xem xét nhiều khía cạnh cụ thể của từng loại rủi ro bao gồm: nhóm các bên liên quan nào chịu ảnh hưởng trực tiếp, mức độ chấp nhận rủi ro ra sao, chi phí xử lý rủi ro là bao nhiêu, và vị trí của rủi ro đó trong chuỗi phân tầng rủi ro tổng thể của doanh nghiệp.
Dựa trên những phân tích đã có, kiểm toán viên cần xây dựng luận cứ kinh doanh rõ ràng nhằm lý giải vì sao rủi ro đó cần được xử lý và các bước khắc phục cụ thể là gì, trước khi tìm kiếm sự đồng thuận từ các cấp ra quyết định. Các phương án ứng phó này cũng cần được kiểm định nhiều lần thông qua các kịch bản giả định để đánh giá mức độ ảnh hưởng đến các bên liên quan trực tiếp cũng như hồ sơ rủi ro ESG tổng thể của doanh nghiệp, trước khi được triển khai chính thức.
Tuân thủ ESG hiện đang là một trong những nhiệm vụ phức tạp nhất đối với các bộ phận tài chính. Và đáng tiếc là, thử thách này dự kiến sẽ ngày càng gia tăng, đặc biệt khi các tập đoàn đa quốc gia bước vào giai đoạn 2 của CSRD cùng với nhiều quy định mới đang dần hình thành. Tuy nhiên, bằng cách tập trung vào một số lĩnh vực trọng yếu nêu trên, đội ngũ tài chính có thể tối ưu hóa hiệu quả của các cuộc kiểm toán, đồng thời xây dựng nền tảng vững chắc cho việc tuân thủ ESG một cách dễ dàng và chủ động hơn trong những năm tới.
Nguồn: CFO.