Ông Thomas Mackenzie- Giám đốc Công nghệ Kiểm toán và Trưởng nhóm Giải pháp Toàn cầu, chia sẻ về cách nâng cấp công nghệ đang làm thay đổi chất lượng kiểm toán, chiến lược nhân sự và định hướng tuân thủ quy định của KPMG.
Với vai trò là đối tác kiểm toán phụ trách Nhóm Giải pháp Toàn cầu và Giám đốc Công nghệ Kiểm toán tại Hoa Kỳ, ông Thomas Mackenzie chịu trách nhiệm triển khai và cập nhật KPMG Clara – nền tảng kiểm toán toàn cầu trên nền tảng điện toán đám mây. Nền tảng này được thiết kế nhằm ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tự động hóa các công việc thủ công, nâng cao chất lượng kiểm toán và chuyển đổi vai trò của kiểm toán viên.
Trong bối cảnh nguồn nhân lực kế toán đang dần giảm và các bộ phận tài chính được kỳ vọng phải làm chủ công nghệ từ rất sớm trong sự nghiệp, việc một trong Bốn công ty kế- kiểm toán lớn (Big Four) triển khai công nghệ kiểm toán mới trở nên đặc biệt đáng chú ý đối với các Giám đốc Tài chính (CFO).
Từ việc tối thiểu rào cản trong quy trình kiểm toán, tăng cường khả năng phân tích rủi ro, cho đến hỗ trợ phát triển nhân tài, quan điểm của ông Mackenzie đã phần nào cho thấy xu hướng tương lai của lĩnh vực kiểm toán và những điều các lãnh đạo tài chính cần chuẩn bị.
“Thomas Mackenzie- Đối tác Kiểm toán Phụ trách – Nhóm Giải pháp Toàn cầu & Giám đốc Công nghệ Kiểm toán, KPMG”
- Phụ trách triển khai và nâng cấp nền tảng kiểm toán KPMG Clara quy mô toàn cầu.
- Hướng dẫn quá trình phát triển và triển khai các sáng kiến kiểm toán trong toàn hệ thống
Cuộc phỏng vấn đã được biên tập lại ngắn gọn và rõ ràng hơn.
Menu
- ADAM ZAKI: Clara có gì khác biệt so với các công cụ kiểm toán truyền thống và hiện đại khác?
- ADAM ZAKI: Clara hoạt động thế nào trong một tình huống kiểm toán thực tế?
- Thành công với công nghệ này, đối với ông, sẽ trông như thế nào? Và KPMG đang đo lường nó ra sao?
- Một kiểm toán viên giỏi luôn có sự hoài nghi chuyên môn và nhiều yếu tố đặc trưng của con người. AI có thể thực hiện được điều đó không, và liệu AI có thể hỗ trợ thay vì thay thế con người?
- Trong quá trình nghiên cứu, phát triển và cập nhật Clara, KPMG làm thế nào để cân bằng giữa yêu cầu phát triển công nghệ nhanh và thực tế rằng môi trường quy định pháp lý của ngành kiểm toán còn nghiêm ngặt và chưa rõ ràng?
ADAM ZAKI: Clara có gì khác biệt so với các công cụ kiểm toán truyền thống và hiện đại khác?
THOMAS MACKENZIE: Trước hết, tôi sẽ nói về vị trí hiện tại của Clara, rồi mới đề cập đến những điểm tạo nên sự khác biệt. Chúng tôi đã đầu tư vào một hệ thống có tên là Clara – một nền tảng kiểm toán hoàn toàn dựa trên điện toán đám mây,được sử dụng trên toàn cầu. Hệ thống này cho phép chúng tôi bổ sung các chức năng mới ở tầng bên dưới giao diện người dùng một cách nhanh chóng và linh hoạt, giúp đội ngũ chuyên môn có thể khai thác lợi ích ngay lập tức.
Đây là điểm then chốt, vì Clara không phải là một hệ thống “ra mắt rồi để đó đến năm sau”, mà là một nền tảng được cập nhật liên tục. Với việc chạy trên nền tảng đám mây, Clara tận dụng tối đa các lợi ích như khả năng nâng cấp thường xuyên và khả năng truy cập linh hoạt mọi lúc, mọi nơi.
Trước đây, kiểm toán viên chủ yếu dựa vào kiến thức chuyên môn, hướng dẫn trong tài liệu, và phương pháp luận của công ty để phân tích dữ liệu theo mẫu. Chúng tôi đều biết, trong quá trình kiểm toán, cần phải thu thập và phân tích dữ liệu, và thường cố gắng kết hợp cả ba yếu tố: trí tuệ con người, sổ tay hướng dẫn, và phương pháp kiểm toán – rồi tiến hành công việc.
Điều đáng hào hứng hiện nay là chúng tôi đang xây dựng quy trình làm việc tích hợp tác nhân AI, cho phép hệ thống hỗ trợ hướng dẫn quá trình kiểm toán. AI sẽ xử lý phần chuẩn bị, còn kiểm toán viên sẽ là người điều phối và ra quyết định. Chúng tôi chọn đúng dữ liệu, kết hợp các bước phương pháp hiệu quả nhất, và đánh giá kết quả đầu ra. Tác nhân AI lo phần việc nặng nhọc – như so sánh và đối chiếu dữ liệu – vốn là phần kiểm toán viên vẫn làm trước đây. Đây thực sự là một bước chuyển lớn đối với chúng tôi.
ADAM ZAKI: Clara hoạt động thế nào trong một tình huống kiểm toán thực tế?
THOMAS MACKENZIE: Một ví dụ điển hình là quy trình kiểm tra chi phí. Trước đây, chúng tôi sẽ chọn một số khoản chi cần kiểm tra, yêu cầu chứng từ đi kèm, rồi mất rất nhiều thời gian để đối chiếu thủ công. Còn hiện tại, tác nhân AI của Clara sẽ: Xác định các khoản chi cần kiểm tra, Thu thập chứng từ gốc ở dạng điện tử, Trích xuất dữ liệu cần thiết, Tự động lập workpaper, Thực hiện kiểm tra với đầy đủ ngày tháng, số tiền…
“Trí tuệ nhân tạo đảm nhận phần chuẩn bị, nhưng kiểm toán viên là người định hướng. Chúng tôi lựa chọn các yếu tố dữ liệu phù hợp, kết hợp các bước phương pháp hiệu quả nhất và xem xét kết quả đầu ra.”
— Thomas Mackenzie– Đối tác Kiểm toán Phụ trách Nhóm Giải pháp Toàn cầu & Giám đốc Công nghệ Kiểm toán, KPMG
Bây giờ, con người sẽ tập trung vào việc xem xét kết quả và đưa ra đánh giá chuyên môn, thay vì tốn hàng giờ chỉ để chuẩn bị tài liệu. Đó chỉ là một ví dụ về những năng lực mới mà chúng tôi đang mang lại với công nghệ này.
Thành công với công nghệ này, đối với ông, sẽ trông như thế nào? Và KPMG đang đo lường nó ra sao?
Đối với chúng tôi, thành công là một khái niệm đa chiều. Trước hết và quan trọng nhất, đó là về chất lượng kiểm toán. Mọi thứ chúng tôi làm đều phải góp phần nâng cao chất lượng kiểm toán và tăng cường tính tin cậy của thị trường vốn.
Càng áp dụng công nghệ vào các công việc như đối chiếu và so sánh dữ liệu, chúng tôi càng thực hiện được các bước đó một cách ổn định, có thể dự đoán và lặp lại chính xác, từ đó giảm thiểu lỗi do con người. Chúng tôi không còn phải phụ thuộc vào cảm xúc của kiểm toán viên trong một ngày cụ thể.
Bên cạnh đó, công nghệ giúp chúng tôi xử lý nhiều dữ liệu hơn. Trước đây, kiểm toán dựa vào lấy mẫu – giống như thả một cái xô xuống sông và hy vọng sẽ vớt được gì đó. Nhưng nếu chúng ta có thể kiểm tra 100% dữ liệu, thì đó giống như đặt một bộ lọc chắn ngang dòng sông – mọi thứ đi qua đều được kiểm soát. Điều đó nâng cao đáng kể khả năng phát hiện sai lệch.
Một lợi ích lớn khác là trải nghiệm của các chuyên gia kiểm toán. Cá nhân tôi, hồi còn là sinh viên đại học, tôi không thật sự hiểu kiểm toán viên làm gì. Và khi làm rồi, tôi không nghĩ mình sẽ dành quá nhiều thời gian chỉ để so sánh và đối chiếu số liệu.
Chúng tôi đã lắng nghe những câu chuyện như vậy và phát triển công nghệ nhằm thay đổi trải nghiệm đó – giải phóng kiểm toán viên khỏi những công việc thủ công, để họ có thể tập trung vào đánh giá rủi ro, phân tích các ngoại lệ, và có những cuộc trao đổi sâu hơn với khách hàng. Ngoài việc nâng cao chất lượng, chúng tôi cũng hy vọng công nghệ này giúp công việc trở nên hấp dẫn và có ý nghĩa hơn đối với đội ngũ của mình.
Còn đối với khách hàng, họ sẽ có trải nghiệm tích cực hơn nhiều. Không ai muốn bị thông báo rằng một hóa đơn không khớp. Điều họ cần là một cuộc kiểm toán trơn tru, không bất ngờ và mang lại góc nhìn sâu sắc về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Công nghệ này giúp chúng tôi làm được điều đó.
Một kiểm toán viên giỏi luôn có sự hoài nghi chuyên môn và nhiều yếu tố đặc trưng của con người. AI có thể thực hiện được điều đó không, và liệu AI có thể hỗ trợ thay vì thay thế con người?
Chúng tôi thường nói rằng: “con người luôn là một phần trong quy trình”, và đây chính là trung tâm trong cách tiếp cận của chúng tôi.
Chúng tôi xem công nghệ là một công cụ để hỗ trợ, nâng cao và chuyển đổi năng lực chuyên môn, chứ không phải là sự thay thế.
Kiểm toán viên vẫn cần phải có năng lực xét đoán, tư duy hoài nghi và kinh nghiệm. Vì vậy, chúng tôi tập trung vào việc đào tạo đội ngũ chuyên môn sử dụng công nghệ hiệu quả và hỗ trợ khách hàng hiểu rõ những thay đổi đang diễn ra. Chính nguồn nhân lực cũng đang thay đổi.
Chúng ta vẫn cần những kế toán tài chính, nhưng lộ trình phát triển nghề nghiệp của họ đang biến đổi. Họ sẽ không còn cần phải “học việc” theo kiểu truyền thống trong nhiều năm để tích lũy kinh nghiệm. Công nghệ sẽ rút ngắn đáng kể đường cong học tập. Do đó, chúng ta cần thay đổi cách đào tạo họ trở thành những người tư duy phản biện, phân tích dữ liệu hiệu quả, và hiểu được ý nghĩa đằng sau con số – thay vì chỉ làm theo danh sách kiểm tra.
Tôi cho rằng đây chính là cơ hội lớn. Công nghệ có thể giúp con người suy nghĩ sâu hơn bằng cách xử lý các phần việc mang tính máy móc, lặp lại.
Trong quá trình nghiên cứu, phát triển và cập nhật Clara, KPMG làm thế nào để cân bằng giữa yêu cầu phát triển công nghệ nhanh và thực tế rằng môi trường quy định pháp lý của ngành kiểm toán còn nghiêm ngặt và chưa rõ ràng?
Tôi sẽ không đoán về hướng đi của quy định pháp lý – vì như thế tôi chỉ tự làm khó mình. Nhưng tôi có thể nói rằng: chúng ta cần đồng hành cùng các cơ quan quản lý và tổ chức xây dựng chuẩn mực trong hành trình này. Chúng ta không thể “chạy quá xa về phía trước” mà bỏ lại họ phía sau.
Đồng thời, cũng cần có những nỗ lực để các chuẩn mực bắt kịp với khả năng của công nghệ hiện nay.
Tại Mỹ, chúng tôi không đối đầu với cơ quan quản lý, mà hợp tác với họ. Chúng tôi chia sẻ những gì mình đang làm, cũng như xu hướng phát triển sắp tới, đồng thời đưa ra các đề xuất nhẹ nhàng về việc làm rõ hoặc nới lỏng các quy định hiện hành. Đây cũng là một quá trình mang tính giáo dục và nâng cao nhận thức.
“Chúng tôi luôn nói rằng con người là trung tâm của quy trình, và đó là cốt lõi trong mọi việc chúng tôi làm. Chúng tôi xem công nghệ là công cụ để nâng cao, hỗ trợ và chuyển đổi năng lực chuyên môn – nhưng không phải là để thay thế con người.”
— Thomas Mackenzie- Đối tác kiểm toán phụ trách Nhóm Giải pháp Toàn cầu kiêm Giám đốc Công nghệ Kiểm toán – KPMG
Chúng tôi cũng triển khai công nghệ một cách có kiểm soát thực hiện theo mô hình triển khai ba bước:
- Thử nghiệm nội bộ
- Triển khai giới hạn
- Mở rộng quy mô toàn diện
Đây không phải là cách nhanh nhất, nhưng giúp chúng tôi kiểm soát tốt quá trình triển khai, chứng minh với cơ quan quản lý rằng công nghệ giúp nâng cao chất lượng kiểm toán, và quan trọng là tránh được các rủi ro bất ngờ.
Nguồn: CFO